Diş Tedavi ve Protez
ORAL MUAYENE
Merkezimizde muayene entegre çalışma prensibine uygun olarak tüm kliniklerimizde hastanın ilk başvurusunda muayenesi yapılıp, radyolojik tetkiklerle beraber gerekli teşhislerin konup, sonrasında tedavi için randevu düzenlenmesi yapılır.
CERRAHİ İŞLEMLER (DİŞ ÇEKİMİ)
Dişler neden çekilir?
Günümüzde öncelikle dişi tedavi etmek ve ağızda tutmak hedeflenmekle birlikte, bazı durumlarda hasta sağlığını koruma veya tedavi planlaması nedeniyle diş çekimine başvurulmaktadır.
Bu durumları şöyle özetleyebiliriz:
- İleri derecede çürük ve madde kaybı yüzünden tedaviyle kurtarılamayan dişler.
- Çarpma sonucu, tedavisi mümkün olmayacak şekilde kırılan dişler.
- Kanal tedavisine rağmen kurtarılamayan apseli dişler.
- İleri derecede dişeti iltihabı nedeniyle sallanan dişler.
- Zamanında düşmeyen süt dişleri.
- Aşırı konum değişikliği (dönme, devrilme vb.) nedeniyle sorun yaratan dişler
- Kist ya da tümör içindeki dişler.
- Tam sürememiş (gömük) ve sorun yaratan dişler.
- Sorunsuz olmalarına rağmen yer darlığı nedeniyle ortodontik tedaviye yardımcı olmak amacıyla çekilen dişler.
ÇEKİM ÖNCESİ YAPMANIZ GEREKEN ŞEYLER NELERDİR?
- Eğer doktorunuzun önerdiği bir ilaç (örneğin antibiyotik) söz konusu ise mutlaka saatlerine uyarak, düzenli bir şekilde kullanmalısınız.
- Bir hastalığınız ya da alerjiniz varsa ve ayrıca bu yüzden sürekli kullandığınız ilaçlar mevcut ise kesinlikle bunları hekiminize bildirmelisiniz.
- Çekimden önce pıhtılaşmayı geciktiren aspirin türü ilaçlar kullanılmamalıdır.
- Mümkünse dişler güzelce fırçalanmalı ve bir antiseptikli suyla çalkalanmalıdır. Böylece ağızdaki bakterilerin azaltılması ve enfeksiyon riskinin düşürülmesi sağlanır.
DİŞ ÇEKİMİNDEN SONRA YAPILMASI GEREKENLER
- Sık tükürmeyiniz.
- Tamponu değiştirmeden sıkıca ısırınız.30 dk sonra atınız. Attıktan sonra tamponun yerine başka herhangi bir şey koymayınız.
- Anestezinin etkisi geçene kadar bir şey yemeyin-içmeyin.
- Gün boyunca çok sıcak-soğuk bir şey yemeyin-içmeyin.
- Çekim dişin olduğu tarafın üzerine yatmayın.
- Çekilen dişin olduğu tarafla yemek yemeyin.
- 2 gün sigara alkol kullanmayın.
- 2 gün sert gıdalar tüketmeyin.
- Çekilen diş boşluğuna dokunmayın, kürdanla veya elinizle karıştırmayınız.
- Asprin dışında ağrı kesici ilaç alabilirsiniz, diş etine ağrı kesici tableti bastırmayınız.
- 2 gün sonra devam eden ağrılarınız olursa kontrol için hekiminize başvurunuz.
- Tuzlu su ile 4 gün boyunca günde 4 kez veya yemeklerden sonra gargara yapınız.
- Diş çekimine aç gelmeyiniz.
KONSERVATİF TEDAVİ (DOLGU)
Dolgu, çürük nedeniyle zarar görmüş bir dişe, normal fonksiyonunu ve görünümünü kazandırmanın bir yöntemidir. Herkes için aynı dolgu tipi uygun olmayabilir. Sizin için doğru dolgu tipini, çürüğün büyüklüğü ve ağızdaki yeri, belirli maddelere karşı alerjiniz, dolgunun yapılması gereken dişteki yeri belirleyecektir.
Dolgu nasıl yapılır?
Dolgu maddelerinin çoğu sadece dişe tutunur, yapışmaz. Bu nedenle diş hekimleri dolgu yaparken, dolguyu tutturmak için bazı önlemler alırlar. Bu önlemler çoğunlukla çürük bölge temizlendikten sonra özel tutucu oyuklar (kavite) hazırlanması ile sağlanır. Dolgu yaparken ana kural iyi bir kavite (dolgunun yerleştirileceği oyuk) hazırlanıp yapılacak dolgunun dişin çürümeden önceki anatomik seklindeki doğal biçimini tekrar kazandırmaya çalışmaktır. Dolgu maddeleri ve seçimi: Dolgu maddeleri, doku dostu ve insan için zararsız maddelerdir ve kullanılacak ağız içi bölgesine göre seçilir.
Dolgu maddelerini seçerken diş hekimleri; arka dişlerde, çiğneme basıncına dayanabilmesini, ön dişlerde ise mümkün olduğunca fark edilmemesini ve diş özüne zarar vermemesini göz önüne alırlar.
ENDODONTİ (KANAL TEDAVİSİ)
Endodonti, diş pulpasına kadar ilerlemiş problemler ile ilgilenen diş hekimliği dalıdır. Pulpa dişin merkezinde ve her diş kökünün kanallarında yer almaktadır. Dişi besleyen bağlayıcı doku, kan damarları ve sinirlerden oluşur. Diş oluştuktan sonra pulpa, pulpa odasından ve kök kanallarından güvenli bir şekilde alınabilir.
Pulpada enfeksiyon ya da kalıcı bir hasar varsa kanal tedavisine gerek duyulur. Tedavi edilmemiş çürükler pulpa enfeksiyonuna neden olabilir. Herhangi bir tedavi uygulanmadığı takdirde enfeksiyon ağrıya ve şişmeye neden olabilir. Bazı durumlarda apse de oluşabilir. Sonuç olarak dişin çekilmesi gerekebilir.
Doğal dişi korumak her zaman tercih edilir. Bir ya da daha fazla diş eksikliği komşu dişlerin yer değiştirmesine, duruş şeklinin bozulmasına sebep olabilir. Ayrıca doğal dişleri korumak implant ve köprüler gibi pahalı ve derin tedavilerin uygulanmasını gerektirmez. Hasar görmüş ve enfekte olmuş bir dişe kanal tedavisi uygulanmaması durumunda diş vücudun enfeksiyon merkezi haline gelir.
Tedavi Süresi: Dişin durumuna bağlı olarak kanal tedavisi bir ya da iki seansta yapılabilir. Enfekte olmuş bir diş için, enfeksiyonun tamamen ortadan kaldırıldığından emin olmak için birkaç seans gerekebilir. Dişin pozisyonuna göre tedavi zor olabilir. Ayrıca, dişte birden fazla ve kıvrımlı kanallar bulunması tedavinin uygulanmasını zorlaştırır. Komplike olmayan bir kanal tedavisi genellikle bir seansta tamamlanır.
PERİODONTOLOJİ
Periodontoloji, dişleri çevreleyen, dişin tutunmasını sağlayan yumuşak ve sert dokuların hastalıkları ve bunların tedavisi ile ilgilenen bir diş hekimliği dalıdır. Diş eti rahatsızlıklarının erken döneminde, diş hekimi tarafından yapılacak basit bir temizleme işlemi ile bu rahatsızlıktan kurtulabilinir. Tedavi edilmeyen ve ilerleyen diş eti rahatsızlıkları ise sadece diş ve diş etini değil, dişleri destekleyen kemikleri de tehdit edebilir. İleri cerrahi tedavi gerektiğinde uzmana sevk edilir.
Diş taşı temizliğinde tartar ve plak olarak da adlandırılan diş taşlarının uzaklaştırılır. Plak yapışkan bir maddedir ve büyük çoğunluğu bakterilerden oluşur. Plağın zaman içinde sertleşmesi ile diş taşları oluşur. Plak ve diş taşları diş yüzeyine, özellikle de dişeti sınırının altında bulunan kök yüzeyine tutunurlar. Geniş plak ve diş taşları dişin kuron ve kök yüzeyinden ultrasonik aletler ile uzaklaştırılır. El aletleri kalan tüm materyalin uzaklaştırılması ve kök yüzeylerinin düzleştirilmesi için kullanılır.
PROTEZ (Kron-Sabit protez =Kaplama / Hareketli Protez =Takma Diş)
Halk arasında kaplama veya takma diş olarak adlandırılan protezler çeşitli nedenlerle kaybedilmiş dişlerin yerine ya da estetik bozuklukların giderilmesi için, kişinin çiğneme, konuşma, estetik, koruyuculuk (dokuların korunması) fonksiyonlarını gerçekleştirebilmesi için yapılan yapay dişlerdir.
Ağız içindeki çürükler, dişlerde aşırı harabiyete neden olmuş ve dişlerin dolgu yapılamayacak duruma gelmesine sebep olmuşsa sağlam ana dişi kurtarmak adına porselen kaplama başlıca uygulamalardan biridir.
Porselen kaplama kimlere yapılabilir?
- Herhangi bir nedenden dolayı dişini ya da dişlerini kaybetmiş
- Kırık, çürük, renklenmiş, kron harabiyeti çok olan ya da şekli değişmiş dişlere sahip
- Ortodonti tedavisi görmek istemeyen kişilere
Metal destekli porselen kaplamalar (Seramik Kronlar)
Metal destekli porselen kaplamalar adından da anlaşılabileceği gibi, yapım aşamasında porselenin altına metal alaşım konularak yapılırlar. Diş dokusuna uygun, gerekli dayanıklılığa sahip Krom-Kobalt ya da Krom-Nikel alaşım kullanılarak yapılan metal destekli kaplamalarda, metal üzerine yerleştirilen porselen altında bulunan metalden etkilenir. Alt yapıdaki metal, ışığı geçirmediği için mat bir görünüm ve diş eti hizasında da koyu renkte bir hat oluşturur.
Porselen kron–köprü (kaplamalar) ne kadar sürede hazırlanır? Aşamaları nelerdir?
Muayene yapıldıktan ve tedavinize karar verildikten sonra ilk aşama ağız ve diş yapınızın ölçüsünün alınır. Porselen kaplama yapılacak dişler üzerine kaplama yerleştirilebilmesi için kesilerek küçültülür. Alınan ölçü protez laboratuarına gönderilerek, prova için alt yapı beklenir. Alt yapı ile ilgili provalar (diş eti uyumu, yükseklik kontrolü) yapıldıktan estetik prova aşamasına geçilir. Hastanın teni ve yüzü ile uyumlu diş renk seçimi de yapıldıktan sonra son prova gerçekleştirilir. İstenilen sonuç elde edildiğinde simantasyon denilen yapıştırma işlemi yapılarak süreç tamamlanır. Bu anlattığımız süreç yaklaşık 10-15 günlük bir zamanı kapsamaktadır.
Porselen kaplamaların ömrü ne kadardır?
Porselen kaplamaların da tabii ki bir ömrü vardır. Yapılan porselen kaplamalar yaklaşık 5- 10 yıl kadar sorunsuz olarak kullanılabilmektedir. Ancak porselen kaplamaların kullanım ömrünü ağız bakımı yaparak uzatmak mümkün.
Eskimiş porselen kaplamalar ağız kokusuna, diş eti çekilmesine ve bu rahatsızlığın sonucunda diş kayıplarına sebep olabilir. Bu nedenle eskimiş protezlerin yenilenmesi tavsiye edilmektedir.
Porselen kaplamaların bakımı nasıl yapılmalıdır?
Çeşitli sebeplerden dolayı birçok insan kaplama, köprü vs denilen diş protezlerini kullanıyor. Protez kullanımı, ağız ve diş bakımına daha az dikkat edileceği anlamına gelmiyor. Halk arasında protezlerin gerçek dişler kadar bakıma ihtiyacı olmadığı yaygın bir kanı olsa da, protez yüzeyinin dişin mine tabakasından daha tutucu olduğu bilinen bir gerçek. Yani protezlerin yüzeyinde daha çok plak oluşumuna rastlanıyor. Oysaki düzenli ve etkili bir şekilde temizlenen protezlerin ömrü daha uzun oluyor ve daha konforlu kullanılıyor.
Protez bakımları düzenli olarak yapılmazsa,
- Ağız kokusu
- Diş eti rahatsızlıkları
- Çürük
- Protez üzerinde leke
- Ağızda enfeksiyon gibi bir çok rahatsızlıkla karşılaşılabilir.
Sabit Protezlerin bakımı
Kron bitimi ile diş eti arasında kalan bölge özellikle çok iyi temizlenmelidir. Aksi takdirde bu bölgede bakteriler çoğalarak, çürüklere ya da diş eti hastalıklarına sebep olabilir.
- Günde en az 2 kere dişlerini fırçalayın.
- Gargara, ara yüz fırçası ya da diş ipi kullanın.
- Köprü protezi olan hastalar da ise köprü vazifesi gören protezin altı çok iyi temizlenmelidir, aksi takdirde köprü ayağındaki dişlerde diş eti çekilmeleri meydana gelebilir.
Hareketli protezler
Kurumumuzda uygulanmakta olan hareketli protezler, total ve bölümlü protezlerdir.
Proteze başlamadan damakların değerlendirilmesi:
- Kemik erime hızı kişiden kişiye değişeceği için kemik yapısı, seviyesi
- Damaklardaki yumuşak doku büyümeleri
- Daha önce çekilmiş dişten dolayı kalan parça veya kemik çıkıntıları
- Damaklarda yara var ise hekim tarafından değerlendirmesi yapılmalıdır. Özellikle alt çenede dilin konumundan dolayı ve kemik seviyesinin yetersizliğinden dolayı protezin tutması zor olmaktadır. Alt çenede protez hiçbir zaman tam olarak sıkı sıkıya tutmaz ve dilin çok hareketli olması sebebiyle her zaman oynama ihtimali vardır. Hasta proteze alıştıkça bu sorun zamanla ortadan kalkar.
Total Protez: Ağızda hiç dişi bulunmayan hastalarda yapılan protezdir.
Bölümlü Protez: Kısmi diş eksikliğinde özel akrilik (plastik) ve metallerle beraber yapılan kroşe (kanca) adı verilen metal parçalar ile dişe tutunmayı sağlayan protez çeşididir.
Bölümlü (kancalı) protezlerde, özellikle kancanın iç yüzünün ve tutunduğu dişin yüzeylerinin yiyecek artıklarından temizlenmesine özen gösterilmelidir.
Dikkat edilmezse kancanın geldiği dişlerde çürümeler başlar ve dişin çekilmesiyle sonuçlanabilir. Kancanın geldiği dişlerdeki çürümeler hastanın protezini temizlememesi ve kullanımına özen göstermemesinden kaynaklanmaktadır.
Hareketli protezlerin bakımı
- Yemeklerden sonra, protezinizi suda yıkayarak yiyecek artıklarını uzaklaştırın.
- Belli öğünlerden sonra, özellikle yatmadan önce, düzenli olarak protezinizi fırçalamalısınız. Bu işlem plak ve leke oluşumunu önler.
- Fırçalama işleminde su ve çeşitli diş macunları veya protez bakım ürünleri kullanılır. Aşındırıcı tozlar kullanılmayın
- Protezin tüm yüzeylerini temizlemeye özen gösterin.
Zaman zaman protezinizi, özel protez (eczanelerde) sıvılarında bekletebilirsiniz.